BÓJ POD FALTYJANKAMI

W czasie wojny ze Szwecją w XVII wieku, niedaleko Ostródy doszło do krwawych zmagań wojennych. Jak podają kroniki, pod Faltyjankami poległo 250 Szwedów. Zaciekły bój rozegrał się zaledwie kilka kilometrów od naszego miasta.

6 lipca 1626 roku, po zwycięskiej kampanii w Inflantach i Kurlandii, Król Szwecji Gustaw Adolf postanowił uderzyć na Pomorze. Chciał w ten sposób zmusić Króla Polski Zygmunta III do zawarcia pokoju. 7000 żołnierzy (w tym 1000 jazdy) wylądowało w Piławie, następnie maszerując w kierunku Gdańska. W przeciągu zaledwie 20 dni Szwedzi zajęli 16 miast, w tym Braniewo, Frombork, Elbląg i Malbork. Flota szwedzka zaczęła pobierać cło od statków handlowych wpływających do Gdańska. Wkrótce po tych sukcesach Szwedzi przeprawili się przez Wisłę i zajęli Tczew, Gniew i Starogard, a okręty szwedzkie wysadziły desant, który zajął Oliwę oraz Puck. Stacjonujące w puckim porcie polskie okręty musiały schronić się w Gdańsku. Wkrótce wojska szwedzkie zajęły Ornetę i Dobre Miasto, ich marsz powstrzymała dopiero zacięta obrona Pasłęka.

WYSZKOLENI SZWEDZI

Wojska Gustawa Adolfa były bardzo dobrze wyszkolone. W latach 20-tych XVII wieku roku Szwedzi wprowadzili obowiązek służby wojskowej dla wszystkich zdrowych mężczyzn w wieku od 15 do 50 lat. Żołnierze w służbie podlegali ciągłej musztrze i dyscyplinie. Szeregi armii szwedzkiej uzupełniały wojska zaciężne, głównie szkockie, irlandzkie oraz niemieckie. Kawaleria szwedzka dzieliła się na kirasjerów uzbrojonych w miecze i pistolety oraz konnych muszkieterów zwanych dragonami. Największą inwencję militarną Gustaw Adolf wykazał w dziedzinie artylerii, tworząc w roku 1629 swój pierwszy pułk artyleryjski.

OD HUSARII PO KOZACKIE PUŁKI

Oddziały polskie pod wodzą hetmana Koniecpolskiego składały się głównie z wojsk kwarcianych, których liczebność i siła zależała od podatków uchwalonych przez sejm. Po stronie polskiej walczyły również wojska zaciężne z innych państw. Jednakże Szwedzi najbardziej bali się polskich husarzy, słynnych z szarż pod Kircholmem czy Chocimiem. Swoją walecznością odznaczały się również kozackie pułki.

KREW WSIĄKŁA W ZIEMIĘ W FALTYJANKACH
Po dwuletniej wojnie, w 1628 roku po zajęciu przez Szwedów Miłakowa, Zalewa, Ostródy, Pasłęka i Morąga, wojska polskie umocniły się w miastach: Olsztynku, Działdowie i Nidzicy. Wówczas prawdopodobnie, w trakcie wypadu na terytorium okupowanym przez armię szwedzką doszło do boju pod Faltyjankami. Oddział wojsk polskich stoczył tu krwawą bitwę z oddziałem szwedzkim dowodzonym przez pułkownika Baudiusa. Z liczby poległych Szwedów można wnioskować, że był to oddział w sile co najmniej dwóch kompanii (w skład kompanii wchodziło 72 muszkieterów i 54 pikinierów). Niestety, nie ma precyzyjnych danych odnośnie liczebności żołnierzy polskich. Bitwa musiała być niezwykle zacięta, gdyż poległo w niej 250 żołnierzy szwedzkich, a wspomniany pułkownik Baudius dostał się do niewoli.
Starcie to nie miało większego strategicznego znaczenia – takich krwawych potyczek w trakcie wojny ze Szwecją było znacznie więcej. Bój pod Faltyjankami rozegrał się zaledwie kilka kilometrów od Ostródy. W tym czasie w ostródzkim zamku mieszkał Król Szwecji Gustaw Adolf.
Wojciech Gudaczewski

 

1 comments

W latach 70-tych bedac na wakacjach w Pilawkach znalazlem prospekt wspominajacy o bitwie pod Faltyjankami. Zapamietalem kilka szczegolow, ktore roznia sie od panskich – bitwa odbyla sie na grobli w Faltyjankach, polskie wojska stacjonowaly w Ostrodzie a Szwedzi wyslali oddzial z Milomlyna. Byla chyba podana dokladna data bitwy ale juz nie pamietam. Zgadza sie nazwisko szwedzkiego dowodcy Baudis oraz fakt, ze dostal sie do niewoli. Jedna z „amatorskich” polskich ksiazek historycznych z lat 70-tych wspomina o rozbiciu „silnego podjazdu” pulkownika Baudisa ale…pod Orneta. W latach 70-tych bedac w Szwecji w Vasteras widzialem na skraju miasta pomnik pamieci pulku Vestmanlandzkiego z wyrytymi nazwami bitew. Obok wielkich bitew jak Narva czy Poltava jest tam tez Orneta. Nie jestem historykiem ale podejrzewam, ze w Szwedzkich archiwach powinno wiecej byc. Krzysiek

Dodaj komentarz

*

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.