JOHANN HERDER – SŁYNNY FILOZOF Z MORĄGA

Johann Gottfried Herder, to jeden z największych filozofów i literatów okresu Oświecenia. Urodził się i mieszkał w Morągu.

Dom Herdera
Dom rodzinny Herdera w Morągu, dziś nie istnieje (drzeworyt z 1892 r.)

Urodził się 25 sierpnia 1744 w Morągu, wówczas małym rolniczym miasteczku. Jego ojciec był dzwonnikiem, kantorem i nauczycielem. W okresie od wiosny 1761 r. do lata 1762 r. młody Herder pracował w domu diakona Trescho. Później zabrał go do Królewca rosyjski lekarz pułkowy Johann Christian Schwartz–Erla. W latach 1762 – 1764 Herder studiował teologię na Uniwersytecie Królewieckim. Wówczas to wykłady filozofa Immanuela Kanta wpłynęły na rozwój młodego Herdera. Od 1764 roku do 1769 pracował jako nauczyciel w Rydze, stolicy Inflant, był również kaznodzieją. Po pierwszych próbach poetyckich podjętych w Morągu i Królewcu Herder rozpoczął w Rydze działalność pisarską. W czerwcu 1769 roku udał się w podróż morską z Rygi do Nantes we Francji. Celem tej wyprawy było poznanie świata i odnalezienie siebie. Efektem tego przedsięwzięcia był „Dziennik mojej podróży w roku 1769”. W okresie od września 1770 roku do kwietnia 1771 roku Herder zatrzymał się w Strasburgu. Powodem tego było leczenie przetoki łzowej. W Strasburgu doszło do spotkania z młodszym o pięć lat Goethe.

Poglądy Herdera wywarły olbrzymi wpływ na Goethego. W wydanej w 1773 roku pracy „O niemieckim stylu i sztuce” zawarto również artykuły młodego Goethego i Jastusa Mösera. W latach 1771 – 1776 Herder pracował w rezydencji hrabiostwa Shaumburg-Line w Bückeburgu. W 1776 roku powołany został do Weimaru na stanowisko głównego kaznodziei dworskiego oraz głównego radcy. Ożenił się z Caroline Flachland. W 1778 roku Herder opublikował nowe wydanie „Śpiewnika Weimarskiego” a później „Myśli o filozofii dziejów”. Johann Gottfried Herder wprowadził do filozofii romantycznej pojęcie ludowości, ponieważ był zafascynowany jej naturalnością i pierwotnością. Była przez niego traktowana jako źródło prawdy i tożsamości. Jego dzieło pod tytułem „Głosy narodów w pieśniach” było czytane przez romantyków i zapoczątkowało zbieranie utworów ludowych, czego przykładem jest działalność braci Grimm. J. G. Herder zmarł 18 grudnia 1803 w Weimarze. W Morągu, rodzinnym mieście filozofa, znajduje się Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera. Jego imieniem nazwano też ulice w Olsztynie, Ostródzie i Morągu.

Wojciech Gudaczewski

Dodaj komentarz

*

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.