Zespół pałacowy w Pacółtowie (dawna nazwa Gross Pötzdorf) zbudowano już w 1794 roku. Nazwa wsi pochodzi od rodu von Petzdorf, który władał tymi dobrami już w średniowieczu. Dziś znajduje się tu Ośrodek Jeździecki, SPA i luksusowe miejsce do odpoczynku.
Do zespołu pałacowo-parkowego dojedziemy z Ostródy drogą krajową S-7 do Rychnowa, gdzie skręcamy w drogę wiodącą do Grunwaldu. Tuż za Gierzwałdem kierujemy się w lewo i w odległości ok. 3 km znajduje się historyczna wieś Pacółtowo.
Założenie pałacowe usytuowane jest na południowo-wschodnim krańcu wsi. Już w XIV wieku Pacółtowo było siedzibą dużego majątku ziemskiego. W 1325 roku Prusowie Grabune i Kunika otrzymali od zakonu krzyżackiego akt nadania ziemi. Następnymi właścicielami wsi oraz okolicznych ziem były rody von Epingen i von Petzdorf. Przez blisko 200 lat właścicielami dóbr w Pacółtowie była rodzina von Wernsdorf. Od roku 1791 wieś przeszła na własność Ahasverusa von Brandta. Wówczas to nowy właściciel doprowadził do rozkwitu posiadanych dóbr. Zwiększył się obszar własności ziemskiej o cztery folwarki a w 1794 roku wybudowano tu murowany pałac. Budynek ten w połowie XIX wieku rozbudowano.
Rodzina von Brandtów była właścicielami tego majątku do 1830 roku. Od tego też czasu gospodarzami dóbr została familia Volprechtów. W 1913 roku obiekt ponownie przebudowano, wykorzystując częściowo zachowane mury wcześniejszej budowli. Rodzina ta mieszkała w pałacu aż do przybycia Armii Czerwonej w 1945 roku. Prawdopodobnie z uwagi na położenie z dala od ośrodków miejskich i głównych dróg, pałac w Pacółtowie uniknął zniszczenia przez czerwonoarmistów. Po wojnie na terenie majątku powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne. Po upadku PGR obiekty należały do Agencji Nieruchomości Rolnych. W 2000 roku gospodarstwo rolne wraz z zespołem pałacowo-parkowym nabyła od ANR spółka Baltic Investment, która prowadziła tu produkcję roślinną. Zapoczątkowała też hodowlę bydła francuskich ras mięsnych Charolaise i Limousine. Spółka w tym zakresie odniosła ogromny sukces, czego wyrazem za trud włożony w hodowlę były liczne nagrody.
Od 2008 roku właścicielem pałacu oraz gospodarstwa, jest spółka Aurepio, z Warszawy. Nowy właściciel przywrócił temu miejscu pierwotny charakter. Powiększono obszar gospodarstwa do 1000 ha, zaś cały areał ziem przeznaczono na pastwiska i łąki kośne, co daje przybywającym do pałacu gościom niezwykłe wrażenie zielonych wzgórz aż po linię horyzontu. Za zgodą konserwatora zabytków przeprowadzono prace budowlano-remontowe i renowacyjne. Powstał kameralny, komfortowy, ekskluzywny ośrodek konferencyjno-koncertowy z kompleksem Wellness&Beauty, basenem letnim i basenem krytym. Poddano gruntowej renowacji budynki folwarczne, w których powstały dwie stajnie, klub jeździecki i wozownia. Udało się ocalić czternaście XIX-wiecznych budynków (w tym pałac z XVIII wieku, kuźnię i wozownię). Wybudowano 4 nowe budynki, zrewitalizowano stary park, powiększony o kilka hektarów nowych nasadzeń.
Pacółtowo to wieś z bogatą historią i ciekawymi zabytkami. Idealne miejsce na mapie wycieczek weekendowych lub zaplanowanego wypoczynku.
Wojciech Gudaczewski
zabrakło zdjęć z czasów obecnych 🙂